Multiple Myelom nedir?

Plazma hücreleri kemik iliğinde üretilen bir akyuvar yani beyaz kan hücresi olan B-lenfositlerden gelişir. Vücuda bir bakteri ya da virüs girdiğinde bağışıklık sistemi bu ajanlarla savaş için birçok hücre tipini ve bağışıklık yolunu aktive eder. Plazma hücreleri de bu antijenlere karşı immünoglobulin yapısında özelleşmiş antikorlar üreterek, o antijenlerle savaşta önemli bir rol oynar. Multiple myelom da plazma hücrelerinde anormal artışla beraber uygun antikorlar üretilememeye başlar. Bu anormal proteinlere paraprotein ya da Protein M adı verilir. Bu proteinlerin vücutta hiç bir fonksiyona faydaları yoktur. Aksine kanı yoğunlaştırıp kan akışını yavaşlatarak birçok belirtiye ve böbrek fonksiyonlarında bozulmaya sebep olurlar.

Ayrıca kemik iliğindeki plazma hücrelerin artışı diğer hücre serilerinin yapımını negatif yönde etkileyerek bu hücrelerin eksikliğine bağlı da semptomlar oluşturur. Her plazma hücre artışı kanser midir sorusu da cevaplanması gereken önemli bir konudur. MGUS (sebebi bilinemeyen monoklonal gamopati) denilen hastalıkla yine plazma hücrelerinde artmış bir paraprotein oluşumu mevcuttur, fakat bu hastalık bir kanser türü değildir. Genellikle 65 yaş üstü hastalarda ortaya çıkar, 35 yaş altında nadir görülür. Multiple Myelom Afrika kökenli Amerikalı bireylerde daha fazla, Asya kökenli Amerikalılarda daha düşük oranda izlenmektedir.

Multiple Myelom belirtileri nelerdir?

Multiple Myelom belirtileri myelom hücrelerinin etkilerine bağlı olarak gelişir. Anormal yapıdaki, hızla çoğalan plazma hücrelerine myelom hücresi denilmektedir. Kemik iliğinde eritrositlerin yani alyuvarların baskılanmasına bağlı olarak anemi, kan pulcuklarının üretiminin azalmasıyla da trombositopeni ve diğer beyaz kan hücrelerinin üretiminde azalma gelişir.

Bunlara bağlı semptomlar:

  • Kronik halsizlik ve yorgunluk
  • Ciltte solukluk
  • Çabuk yorulma, yürüme ve egzersiz sırasında nefes nefese kalma
  • Ciltte sebebi açıklanamayan morluklar, diş etleri ve burunda kolay kanamalar
  • Kolay hastalanma, enfeksiyonlara yatkınlıktır.

Fakat bu belirtilerin tüm kan kanserlerinin ortak belirtilerinden olduğu, Multiple Myelom’a spesifik olmadığı akıldan çıkarılmamalıdır. Ayrıca artmış immunglobulinlerin kemik yapıda birikerek litik kemik lezyonları (radyolojik olarak yenmiş kemik görüntüsü) oluşturmasıyla da;

  • Kemik kırıkları (özellikle omurga kemiklerinde)
  • Kemik ağrıları (özellikle sırt ve kaburga kemiklerinde)
  • Böbrek fonksiyon bozuklukları izlenir.

Multiple Myelom nedenleri nelerdir?

Multiple Myelomun neden geliştiğini, neden bir hastada görülürken diğerinde görülmediği tıbbi olarak bilinmemektedir. Fakat yapılan araştırmalarda multiple myelom için bazı risk faktörleri saptanmıştır.

  • İleri yaş; 65 yaş üzeri erişkin hastalarda görülme ihtimali fazladır. 35 yaş altında görülmez.
  • Erkek cinsiyet
  • Siyah ırk
  • Kardeşlerden birinde Multiple Myelom olması
  • Radyasyona maruz kalmış, bireylerde Multiple Myelom gelişme ihtimalinin daha fazla olduğu saptanmıştır.

MGUS (monoclonal gamopathy of undetermined significance) yani önemi belirlenememiş monoklonal gamopati hastalığında kanda M protein artışı vardır, fakat hastalık belirtileri yoktur. Bu hastalarda myelom gelişme ihtimali mevcuttur. Dolayısıyla MGUS saptanan bireylerin düzenli aralıklarla kan testlerinin ve muayenelerinin yapılması gerekir. Ayrıca bazı kimyasallara ve mikroplara maruz kalmanın ve gen değişikliklerinin, birtakım beslenme alışkanlıklarının ve kilolu olmanın da risk faktörü olabileceği belirtilmektedir.